Mądra, ciekawa i potrzebna książka. Poprzez opowieść o losach ludzkich, Szczygieł opowiada skomplikowane dzieje naszych południowych sąsiadĂłw. Zafascynowany niepowtarzalną czeską kulturą i obyczajowością, zmysłem ironii, humorem i sarkazmem, przypomina czeskie spotkania z "historią spuszczoną z łańcucha". Czytamy te opowieści przez pryzmat własnych losĂłw, co czyni lekturę jeszcze bardziej zajmującą. Losy mieliśmy podobne, a jak bardzo odmienne. Pasjonująca książka. (Adam Michnik)

Świetna książka. Potwornie przygnębiająca panorama czeskich losĂłw XX wieku. (Obejmuje też wiek nowy, ktĂłry rĂłwnie przygnębia). To, co mnie zawsze w czeskim losie pociągało, to nieustanna, dynamiczna, tragiczna i zarazem śmieszna niejednoznaczność. Mariusz Szczygieł wychodzi z tradycji polskiego reportażu i na tę właśnie niejednoznaczną czeskość nakłada swoją metodę. Efekt jest bardzo mocny, oryginalny, zaskakujący. Dla mnie większość tych obrazĂłw ma ewokującą siłę. Od dawna nie odbyłam rĂłwnie intensywnej podrĂłży do moich młodzieńczych doświadczeń, pytań i fascynacji. Ale ich lektura wprawiła mnie w głęboki smutek. Czekam na drugą część tych reportaży-esejĂłw-opowiadań (bo i gatunek nie jest do końca określony) w nadziei, że możliwe jest jakieś katharsis, że może z pułapki tego środkowoeuropejskiego losu można się wyplątać. (Agnieszka Holland)

Mariusz Szczygieł, reporter "Gazety Wyborczej", czechofil, autor dwĂłch bestsellerĂłw "Gottland" i "ZrĂłb sobie raj" zadebiutował jako felietonista. Przez 17 tygodni realizował projekt literacko-dziennikarski: do 17 książek z serii "Literatura czeska" i ich filmowych adaptacji, wydawanych przez Wydawnictwo Agora, tworzył felietony, inspirowane tymi dziełami. Jak sam stwierdza: "Z książek zapamiętuję tylko pojedyncze zdania i potem zaczynają one żyć w mojej głowie własnym życiem". Felietony te są więc tylko improwizacją na temat danej książki, swoistym jam session, gdzie pojawiają się czasem zupełnie nieoczekiwane motywy: niepochowane urny, walka męża Heleny Vondraczkovejo godność żony, kochanka prezydenta Havla, najsławniejsze czeskie napisy klozetowe, produkcja sztucznego Boga czy rola hemoroidĂłw w kulturze literackiej."LĂĄska nebeskĂĄ" zawiera nie tylko pełny zestaw felietonĂłw, ktĂłre czytelnicy sobotniego Magazynu Świątecznego "Gazety Wyborczej", gdzie się ukazywały, przyjęli z wielkim entuzjazmem, ale także materiały dodatkowe: szkice o wybitnych Czechach, takich jak sławny Świrus - Ivan Martin Jirous, legenda czeskiego undergroundu czy opowieść o Leonardzie Da Vinci znad Wełtawy - Jarze Cimrmanie. Autor przyznaje się wreszcie, dlaczego naprawdę nie zrobił wywiadu z siostrzenicą Franza Kafki. "LĂĄska nebeskĂĄ" - z czeskiego, w dosłownym tłumaczeniu znaczy "miłość niebiańska", ale ponieważ nie musi mieć nic wspĂłlnego z Bogiem, autor woli tłumaczenie "miłość nie z tej ziemi". Jest to związek dwĂłch słĂłw,ktĂłre dzięki swojemu brzmieniu i skojarzeniom mogą wprowadzić Polaka w dobry nastrĂłj, nawet gdy nie wie, że chodzi o miłość. "Zresztą mam czasem wrażenie - pisze Mariusz Szczygieł - że po to właśnie zostali wymyśleni Czesi. Żeby wprowadzać PolakĂłw w dobry nastrĂłj".Książkę ilustrują zdjęcia ulubionego czeskiego fotografa autora - Frantiszka Dostala. Jest to pierwsza polska publikacja tego artysty, zwanego fotografem absurdu.

ZrĂłb sobie raj to druga po Gottlandzie bestsellerowa książka Mariusza Szczygła o Czechach. Jej pierwsze wydanie ukazało się w 2010 roku i zostało przetłumaczone na dziewięć językĂłw. Autor kreśli tło reporterskiej opowieści o wspĂłłczesnych Czechach i ich kulturze, ale jednocześnie dręczy go zagadnienie, czy można być szczęśliwym bez religii. "Jak się państwu żyje bez Boga?" - to czasem wyrażone wprost, a czasem ukryte pytanie-refren, ktĂłre reporter zadaje swoim bohaterom. Są wśrĂłd nich: przyjaciel Hrabala i "poeta fekalny" Egon Bondy, najzabawniejsza Czeszka - Halina PawlowskĂĄ, rzeźbiarz-prowokator David ČernĂ˝, tłumaczka literatury polskiej Helena StachovĂĄ, czy fotograf Jan Saudek.